Οίκαδε?

"Ενώ αι ελπίδες -ας τας είπωμεν ελπίδας- περί προσεχούς συγκλήσεως συνεδρίου εν Βενετία ελαττούνται, το φθινόπωρον έρχεται και έρχεται ο χειμών. (...)
Σήμερον φρονούμεν σπουδαίως ότι η περίοδος των προσπαθειών αυτών αίτινες έπρεπε να υπάρξουν, των θυσιών αίτινες έπρεπε να καταβληθούν, αν δεν έληξε, λήγει."

Γ. Βλάχος, "Οίκαδε", 14 Αυγούστου 1922

Τώρα βεβαίως, θα ακουσθεί ολίγον περισσότερο μαύρο απ΄όσο το εννοώ, αλλά αναγιγνώσκων, τους προβληματισμούς των ελληνικών τραπεζών και τον επικείμενο χαμό μετά των αξιολογήσεων των τραπεζών που έχουν επενδύσει εις την λεγομένην "Νέαν Ευρώπην", την προ δύο δεκαετίων απελευθερωθείσα εκ του σιδηρού παραπετάσματος, ο νους οδηγήθηκε προς το μοιραίον άρθρον του Γεωργίου Βλάχου: "Οίκαδε".

Και επειδή πολλοί δεν πολυξεύρουν τι σημαίνει αυτό (ας όψεται ο τρισκατάρατος Ραλλης), σημαίνει απλώς: "σπίτα μας, μαγκες" ή κάτι τέτοιο. Είναι πάντοτε λυπηρό, ενίοτε και τραγικό μια θριαμβευτική προέλασις να ακολουθείται πρώτον εξ υπερ το δέον επεκτάσεως και κατόπιν εκ καταρρεύσεως. Είναι λοιπόν τα πράγματα τόσο χάλια? Προσωπικώς νομίζω πώς ίσως όχι. Δηλαδή, ίσως όχι ακόμη. Αι ημέτεραι τράπεζαι, έχουν γαρ σημαντικώς εξορθολογισθεί ως προς τας αποτιμήσεις, αλλά ίσως ουχί εις τον βαθμόν των ομοειδών τους αλλοδαπών. Αλλά το πρόβλημα με τον Γεώργιο Βλαχο, γνωστό εκπρόσωπο της φιλοβασιλικής παρατάξεως και μέλος της δυναστειας των Βλάχων της Καθημερινής δεν ήτο ότι το έγραψε, αλλά πότε το έγραψε. Η ημερομηνία λοιπόν του άρθρου αυτού ήτο 14 Αυγούστου 1922, ενώ δηλαδή την προηγουμένην είχε αρχίσει η εντυπωσιακή επίθεσις του Κεμάλ εν Αφιόν Καραχισάρ. Πολύ αργά δια δάκρυα ή συμβουλάς. Δύο τρείς ημέρας κατόπιν ο στρατός κατερρευσε και ηκολούθησε η Καταστροφή του εν Ασία Ελληνισμού.

Μπορούν οι ελληνικές τράπεζες και επιχειρήσεις να διατηρήσουν τα κεκτημένα εν αλλοδαπήι? Ίσως, αλλά θα πρέπει να είναι εξαιρετικώς προσεκτικές αφ'ενός και να μην τους καθήσει καμμια στραβή αφ'ετέρου. Τι θα μπορούσε να είναι η στραβή? Χρεοκοπία μιας εκ των περιφερειακών χωρών λχ. Ίσως είναι φρονιμότερο να προσπαθήσουν να διασώσουν ό,τιδήποτε εάν σώζοιται και να παίξουν άμυνα. Ή, το καλλίτερον όλων, να γίνει μια πρέμβασις στηρίξεως, όπως το ζητούν. Και εις αυτήν την περίπτωσιν, μόνη η Ελλάς δεν εμπορεί, χρειάζεται και ο ξένος παράγων. Και πολύ καλώς κάμνει νομίζω ο Προβόπουλος και δεν τους αφήνει να βγάλουν πολυτιμοτατα κεφάλαια έξω.

Νομίζω ότι ακόμη και οι πλεόν αρκτώδεις ημών απεδείχθημεν αισόδοξοι περί της παρούσης κρίσεως. Χρειάζεται φρόνησις, μελέτη, προσοχή και κυρίως το ελλείπον εις πάσας τας κρίσεις εν Ελλάδι: ομόνοια. Ούτω πώς μπορεί και να γλιτώσωμεν τα χειρα.

Αι κρίσεις έρχονται προς την Ελλάδι πάντοτε μετά χρονοκαθυστερήσεως. Τουλάχιστον αυτό μας δίδει τη δυνατότητα προετοιμασίας αμύνης.

"Άμυνα, ωρέ", είναι ίσως ο καταλληλοτερος τίτλος.